لنز اسکلرال چیست: لنز اسکلرال چیست؟ راهنمای کامل کاربردها، مزایا و نحوه استفاده از این لنزهای پیشرفته برای درمان قوز قرنیه، خشکی چشم شدید و قرنیه های نامنظم. مشاوره تخصصی دکتر صدوق.
مقدمه
این مقاله تخصصی توسط تیم علمی دکتر صدوق به منظور ارائه پاسخی جامع و قابل فهم به پرسش «لنز اسکلرال چیست؟» تدوین شده است. برای بسیاری از افرادی که با چالش های چشمی مانند قوز قرنیه، خشکی چشم شدید یا ناهمواری های سطح قرنیه دست و پنجه نرم می کنند، عینک ها و لنزهای تماسی رایج، راهکار مناسبی برای دستیابی به بینایی شفاف و راحت نیستند. در چنین شرایطی، لنزهای اسکلرال به عنوان یک فناوری پیشرفته و یک راهکار درمانی نوین، می توانند کیفیت زندگی این افراد را به طور چشمگیری بهبود بخشند. ب
معرفی دکتر صدوق: تخصص در ارائه راهکارهای نوین چشمی
در مجموعه چشم پزشکی دکتر صدوق، ما بر این باوریم که هیچ چالشی در زمینه بینایی نباید بدون راهکار باقی بماند. تیم ما با بهره گیری از دانش روز دنیا و پیشرفته ترین تجهیزات تشخیصی، در زمینه ارائه و فیت تخصصی لنزهای تماسی پیشرفته، از جمله لنزهای اسکلرال، فعالیت می کند. ما با درک عمیق از شرایط خاص بیمارانی که کاندید استفاده از این لنزها هستند، خود را متعهد می دانیم که با صبر، دقت و تخصص، بهترین و راحت ترین تجربه درمانی را برای شما فراهم آوریم و شما را در مسیر دستیابی به بینایی مطلوب همراهی کنیم.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت می توانید با شماره زیر تماس حاصل فرمایید یا از وب سایت ما دیدن کنید.
- تلفن: 09902315355
- وب سایت: drsadough.ir
لنز اسکلرال چیست؟ تعریفی فراتر از یک لنز تماسی معمولی
برای پاسخ به سوال «لنز اسکلرال چیست؟»، باید آن را از لنزهای تماسی نرم یا سخت رایج، متمایز کنیم. لنز اسکلرال یک لنز تماسی سخت، با قابلیت نفوذپذیری بالا نسبت به اکسیژن است که قطر آن به طور قابل توجهی بزرگتر از لنزهای معمولی است. ویژگی منحصر به فرد این لنز در طراحی آن نهفته است:
- عدم تماس با قرنیه: برخلاف لنزهای تماسی معمولی که مستقیماً روی قرنیه (بخش شفاف و حساس جلوی چشم) قرار می گیرند، لنز اسکلرال بر روی صلبیه (بخش سفید و محکم چشم) تکیه می کند و مانند یک پل، به طور کامل از روی قرنیه عبور کرده و آن را می پوشاند (Vaulting).
- ایجاد مخزن مایع: این طراحی باعث ایجاد یک فضای گنبدی شکل بین سطح پشتی لنز و سطح جلویی قرنیه می شود. این فضا قبل از قرار دادن لنز روی چشم، با محلول نمکی استریل (سالین) پر می شود. این مخزن مایع، نقشی اساسی در عملکرد درمانی و اپتیکی لنز ایفا می کند.
در حقیقت، لنز اسکلرال با ایجاد یک سطح اپتیکی کاملاً صاف و جدید در جلوی چشم و همچنین با مرطوب نگه داشتن مداوم قرنیه، بسیاری از مشکلات بینایی و ناراحتی های سطح چشم را برطرف می سازد.
آناتومی و مکانیسم عمل: چرا لنز اسکلرال تا این حد موثر است؟
اثربخشی لنزهای اسکلرال از سه مکانیسم اصلی نشأت می گیرد:
۱. تکیه گاه بر صلبیه: کلید راحتی و پایداری
صلبیه یا سفیدی چشم، بافتی محکم و با حساسیت عصبی بسیار کمتر نسبت به قرنیه است. از آنجا که لنز اسکلرال وزن خود را بر روی این بخش کم حساس توزیع می کند، بسیاری از بیماران حتی با وجود اندازه بزرگ آن، راحتی فوق العاده ای را تجربه می کنند. این پایداری همچنین باعث می شود لنز در چشم حرکت نکند و کیفیت دید ثابت باقی بماند.
۲. ایجاد یک سطح اپتیکی جدید و صاف
در بیماری هایی مانند قوز قرنیه، سطح قرنیه نامنظم و مخروطی شکل است. این ناهمواری باعث پراکندگی شدید نور و تاری دید می شود. لنز اسکلرال با قرار گرفتن روی چشم، این سطح نامنظم را نادیده گرفته و یک سطح جلویی کاملاً صاف و منظم ایجاد می کند. فضای بین لنز و قرنیه که با محلول سالین پر شده، این ناهمواری ها را «خنثی» کرده و به نور اجازه می دهد تا به درستی بر روی شبکیه متمرکز شود. این مکانیسم دلیل اصلی بهبود چشمگیر بینایی در افراد با قرنیه نامنظم است.
۳. مخزن اشک مصنوعی: انقلابی در درمان خشکی چشم
مخزن مایع سالینی که همواره بین لنز و قرنیه وجود دارد، مانند یک بانداژ مایع عمل کرده و سطح چشم را در تمام طول روز مرطوب و هیدراته نگه می دارد. این ویژگی برای بیمارانی که از خشکی چشم شدید رنج می برند یا به دلیل بیماری های سطح چشم، پلک زدن برایشان دردناک است، یک مزیت درمانی بزرگ محسوب می شود.
چه کسانی بهترین کاندید برای استفاده از لنز اسکلرال هستند؟ (کاربردهای اصلی)
پاسخ به سوال «لنز اسکلرال چیست؟» بدون بررسی کاربردهای آن کامل نیست. این لنزها برای طیف وسیعی از بیماران که با روش های دیگر به نتیجه مطلوب نرسیده اند، یک گزینه ایده آل است.
۱. قوز قرنیه (کراتوکونوس)
در این بیماری پیشرونده، قرنیه به تدریج نازک شده و به سمت بیرون برجسته و مخروطی شکل می شود. این تغییر شکل باعث آستیگماتیسم نامنظم و تاری شدید دید می گردد که با عینک قابل اصلاح نیست. لنز اسکلرال با ایجاد یک سطح اپتیکی صاف، بهترین کیفیت بینایی ممکن را برای این بیماران فراهم کرده و در بسیاری موارد، نیاز به جراحی پیوند قرنیه را به تعویق انداخته یا برطرف می کند.
۲. خشکی چشم شدید
بیمارانی که به دلیل شرایطی مانند «سندرم شوگرن»، «بیماری استیونز-جانسون» یا «بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD)» دچار خشکی چشم شدید هستند، از این لنزها بهره فراوانی می برند. حمام مایع دائمی که لنز برای قرنیه فراهم می کند، علائم دردناک خشکی را تسکین داده و به ترمیم سطح چشم کمک می کند.
۳. قرنیه های نامنظم پس از جراحی یا آسیب
گاهی پس از جراحی هایی مانند پیوند قرنیه، لازک (عوارضی مانند اکتازی) یا جراحی های دیگر، سطح قرنیه دچار ناهمواری می شود. همچنین، آسیب ها و ضربه های وارده به چشم نیز می توانند باعث ایجاد اسکار و نامنظمی در قرنیه شوند. در تمام این موارد، لنز اسکلرال می تواند بینایی فرد را به طور چشمگیری بهبود بخشد.
۴. عیوب انکساری بالا
در افرادی که نمره نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم بسیار بالایی دارند و کاندید مناسبی برای جراحی های لیزری نیستند، لنز اسکلرال می تواند جایگزین مناسبی برای عینک های ضخیم باشد و دیدی با کیفیت بالاتر ارائه دهد.
مقایسه جامع: لنز اسکلرال در برابر لنزهای سخت (RGP) و لنزهای نرم
| ویژگی | لنز اسکلرال | لنز سخت نافذ به گاز (RGP) | لنز تماسی نرم |
| محل قرارگیری | روی صلبیه (سفیدی چشم) | روی قرنیه | روی قرنیه |
| راحتی اولیه | بالا (معمولاً از روز اول) | پایین (نیاز به دوره تطابق) | بسیار بالا |
| پایداری در چشم | بسیار بالا (حرکت نمی کند) | متوسط (ممکن است جابجا شود) | خوب |
| کیفیت بینایی (قرنیه نامنظم) | عالی | خوب تا عالی | ضعیف تا متوسط |
| درمان خشکی چشم | عالی (اثر درمانی دارد) | نامناسب | ضعیف (می تواند خشکی را تشدید کند) |
| مراقبت و نگهداری | نیاز به دقت و آموزش | متوسط | آسان |
| هزینه | بالا | متوسط | پایین |
فرآیند فیت و تجویز لنز اسکلرال: یک فرآیند دقیق و تخصصی
فیت کردن لنز اسکلرال یک هنر و علم است و با تجویز لنزهای معمولی تفاوت بسیاری دارد. این فرآیند نیازمند تخصص، تجربه و تجهیزات پیشرفته است.
گام اول: معاینه جامع و تصویربرداری قرنیه
فرآیند با یک معاینه کامل چشم پزشکی آغاز می شود. سپس با استفاده از دستگاهی به نام «توپوگراف قرنیه»، یک نقشه سه بعدی و دقیق از شکل و انحنای قرنیه شما تهیه می شود. این نقشه به متخصص کمک می کند تا میزان نامنظمی را درک کرده و لنز اولیه را انتخاب کند.
گام دوم: انتخاب لنز تشخیصی (Diagnostic Lens)
متخصص بر اساس اطلاعات به دست آمده، یک لنز اسکلرال تشخیصی از ست مخصوص را انتخاب کرده و آن را با محلول سالین پر کرده و روی چشم شما قرار می دهد.
گام سوم: ارزیابی دقیق فیت لنز
پس از قرار دادن لنز، شما برای مدتی (مثلاً ۲۰ تا ۳۰ دقیقه) در اتاق معاینه منتظر می مانید تا لنز روی چشم شما «بنشیند». سپس متخصص با استفاده از دستگاه «اسلیت لمپ» و با تزریق ماده رنگی فلورسئین، چندین پارامتر کلیدی را ارزیابی می کند:
- میزان عبور از روی قرنیه (Vault): باید فضای کافی بین لنز و قرنیه وجود داشته باشد تا از هرگونه تماس جلوگیری شود.
- ناحیه فرود (Landing Zone): لبه های لنز باید به آرامی و بدون ایجاد فشار زیاد بر روی صلبیه قرار گیرند.
- تبادل اشک: باید مقدار کمی تبادل اشک در زیر لبه های لنز وجود داشته باشد.
گام چهارم: سفارش لنز نهایی و آموزش به بیمار
متخصص بر اساس ارزیابی های خود، پارامترهای لنز نهایی را (که ممکن است چندین بار نیاز به اصلاح داشته باشد) مشخص کرده و آن را برای ساخت به آزمایشگاه سفارش می دهد. پس از آماده شدن لنز، جلسه آموزشی مفصلی برای شما برگزار می شود تا نحوه صحیح گذاشتن، برداشتن، تمیز کردن و نگهداری از لنز را به طور کامل فرا بگیرید.
راهنمای کامل استفاده و مراقبت روزانه از لنز اسکلرال در موضوع لنز اسکلرال چیست
استفاده صحیح از این لنزها، کلید موفقیت درمانی است.
آموزش قدم به قدم گذاشتن لنز در موضوع لنز اسکلرال چیست
- لنز را از محفظه خارج کرده و با محلول مخصوص آبکشی کنید.
- لنز را روی نگهدارنده مخصوص (پلانجر) قرار دهید.
- لنز را تا لبه با محلول سالین استریل و بدون مواد نگهدارنده پر کنید.
- خم شوید و صورت خود را موازی با زمین نگه دارید. با یک دست پلک بالا و با دست دیگر پلک پایین را باز نگه دارید.
- با نگاه مستقیم به مرکز لنز، آن را به آرامی به چشم خود نزدیک کرده و روی آن قرار دهید.
آموزش قدم به قدم برداشتن لنز در موضوع لنز اسکلرال چیست
- ابتدا با چند قطره اشک مصنوعی چشم را مرطوب کنید.
- با استفاده از ابزار برداشتن مخصوص (که مانند یک ساکشن کوچک عمل می کند)، آن را به لبه پایینی لنز چسبانده و لنز را به آرامی از چشم جدا کنید.
محلول ها و نکات تمیز کردن در موضوع لنز اسکلرال چیست
- هر شب پس از برداشتن، لنز را با محلول پاک کننده مخصوص به آرامی تمیز کرده و سپس با محلول سالین آبکشی نمایید.
- لنز را در جالنزی تمیز و پر از محلول نگهداری مخصوص (مانند محلول های پایه هیدروژن پراکسید) قرار دهید.
- هرگز از آب لوله کشی برای شستشوی لنز یا جالنزی استفاده نکنید.
سوالات متداول در موضوع لنز اسکلرال چیست
۱. آیا گذاشتن و برداشتن لنز اسکلرال سخت است؟
پاسخ: در ابتدا ممکن است کمی چالش برانگیز به نظر برسد، اما با آموزش صحیح و کمی تمرین، اکثر بیماران به سرعت بر آن مسلط می شوند. صبر و حوصله در روزهای اول کلیدی است.
۲. هزینه لنز اسکلرال چقدر است و آیا بیمه آن را پوشش می دهد؟
پاسخ: لنزهای اسکلرال به دلیل طراحی سفارشی و فرآیند فیت تخصصی، هزینه بالاتری نسبت به لنزهای معمولی دارند. پوشش بیمه ای بستگی به نوع بیمه تکمیلی شما و تشخیص پزشکی دارد. در مواردی که لنز جنبه درمانی (مانند قوز قرنیه) داشته باشد، احتمال پوشش بخشی از هزینه ها توسط بیمه بیشتر است.
۳. آیا می توان با لنز اسکلرال خوابید؟
پاسخ: خیر، به هیچ وجه. خوابیدن با این لنزها بسیار خطرناک است و می تواند ریسک عفونت های شدید قرنیه را به شدت افزایش دهد. لنز باید هر شب قبل از خواب برداشته شود.
۴. پدیده «مه گرفتگی نیمروزی» (Midday Fogging) چیست؟
پاسخ: برخی از استفاده کنندگان لنز اسکلرال تجربه می کنند که پس از چند ساعت استفاده، دیدشان کمی مه آلود می شود. این پدیده معمولاً به دلیل تجمع مواد زائد (مانند چربی و پروتئین اشک) در مخزن مایع زیر لنز است. در این موارد، فرد باید لنز را برداشته، تمیز کرده، با سالین تازه پر کند و مجدداً روی چشم بگذارد.
۵. عمر مفید یک جفت لنز اسکلرال چقدر است؟
پاسخ: با مراقبت صحیح، یک جفت لنز اسکلرال معمولاً بین ۱ تا ۳ سال عمر مفید دارد. پس از این مدت، به دلیل تغییرات احتمالی در چشم یا فرسودگی سطح لنز، نیاز به تعویض آن خواهد بود.
۶. آیا می توان با این لنزها شنا کرد یا ورزش کرد؟
پاسخ: ورزش کردن معمولاً مانعی ندارد و به دلیل پایداری بالا، این لنزها برای فعالیت های ورزشی بسیار مناسب هستند. اما شنا کردن با هر نوع لنز تماسی (از جمله اسکلرال) به دلیل ریسک عفونت با میکروارگانیسم های موجود در آب، ممنوع است.
۷. تفاوت اصلی بین لنز اسکلرال و لنز هیبریدی چیست؟
پاسخ: لنز هیبریدی دارای یک مرکز سخت (مانند لنز RGP) و یک حاشیه نرم (مانند لنز سافت) است و مستقیماً روی قرنیه قرار می گیرد. اما لنز اسکلرال کاملاً سخت است و با عبور از روی قرنیه، بر روی صلبیه تکیه می کند.
نتیجه گیری در موضوع لنز اسکلرال چیست
پاسخ به سوال «لنز اسکلرال چیست؟» ما را به یک راهکار درمانی پیشرفته و امیدبخش برای گروهی از بیماران رهنمون می کند که تا پیش از این، گزینه های محدودی برای دستیابی به بینایی شفاف و راحت داشتند. این لنزها با طراحی منحصر به فرد خود، قادرند کیفیت زندگی افراد مبتلا به قوز قرنیه، خشکی چشم شدید و سایر نامنظمی های قرنیه را به طور بنیادین متحول سازند. با این حال، موفقیت در استفاده از این فناوری، به شدت به تخصص، دقت و تجربه فردی که آن را فیت می کند، وابسته است.
از اینکه تا پایان این مقاله با دکتر صدوق همراه بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.
